ISTÒRIA GENERALE
Sotziedades a cunfrontu
S’edade Neolìtica
- Details
- Category: Sotziedades a cunfrontu
A fùrriu de deghe mìgia annos (10.000) in antis de Cristos, cumentzat una fase noa de tzivilidade chi si tzèrriat "Edade neolìtica" (est a nàrrere de sa pedra noa) e durat finas a su 3.200.
Sos òmines diveniant istantziales e prus sedentàrios
- Details
- Category: Sotziedades a cunfrontu
Cumentzant gosi a nàschere sas primas tzitades. S'urbanizatzione prus antiga pare chi siat Gèrico, in Mesopotàmia 8350 annos in antis de Cristos e Cata l Hüjük in su 6700 annos in antis de Cristos. No est difìtzile cumprèndere ca insandus sunt cumentzadas sas diferèntzias sotziales, cun unu capu e unu consìgiu, pro controllare sa produtzione e sa distributzione.
Sa mesuluna fèrtile
- Details
- Category: Sotziedades a cunfrontu
Custu nòmine fantàsticu est istadu creadu pro inditare unu territòriu chi partende dae sos rios gemellos Tigri e Eufrate, passende pro su mare Mediterràneu arribat a su Nilu. Tocat aici is territòrios de s'Egitu, sa Palestina, sa Sìria, su Libanu e sa Mesopotàmia.
Sas emigratziones indoeuropeas
- Details
- Category: Sotziedades a cunfrontu
Sos pòpulos Indoeuropeos, partende dae s'Àsia, a sa fine de su III millènniu in antis de Cristos finas a su I millènniu (3200/ 2000), si fiant mòvidos cun vàrias undadas migratòrias, diretos a su Mediterràneu, forsis pro motivos demogràficos, forsis pro carestias.
Egitzianos
- Details
- Category: Sotziedades a cunfrontu
Sos grecos tzèrriant "Egitu" una terra chi fiat in sa regione Nord-Orientale de s'Àfrica, longu su cursu de su Nilu chi lompet a su Mediterràneu.
Ititas
- Details
- Category: Sotziedades a cunfrontu
Sos Ititas (pòpulos de sos montes) fiant lòmpidos, tra su 1900 e su 1800 in antis de Cristos, in Àsia Minore.
Sa istrutura de su guvernu fiat sa monarchia, ma sena poderiu assolutu e divinu, comente, a su contràriu, fiant sas àteras monarchias orientales. Su Re fiat su primu tra sos gherreris nòbiles pro sas calidades raras e ddu eligiant tra issos.
Frìgios e Lìdios
- Details
- Category: Sotziedades a cunfrontu
Frìgios e Lìdios (fiant "pòpulos de su mare) ant a sighire, comente eredes, sos I titas mantenende sa suprematzia a pustis esseret, in su 1200 in antis de Cristos, provocadu su crollo de s'Imperu Itita.
